مکي و 5 آيه است.
بسم الله الرحمن الرحيم
{قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ (1) مِنْ شَرِّ مَا خَلَقَ (2) وَمِنْ شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ (3) وَمِنْ شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ (4) وَمِنْ شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ (5)}.
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ بگو : به پروردگار صبحگاه پناه مي برم ،،
مِن شَرِّ مَا خَلَقَ از شر آنچه بيافريده است ،
وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ و از شر شب چون در آيد ،
وَمِن شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ و از شر جادوگراني که در گرهها افسون مي دمند ،
وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ و از شر حسود چون رشک مي ورزد
#
{1} أي: {قل}: متعوِّذاً: {أعوذُ}؛ أي: ألجأ وألوذُ وأعتصمُ، {بربِّ الفلق}؛ أي: فالق الحبِّ والنَّوى، وفالق الأصباح.
(1) (
﴿قُلۡ أَعُوذُ بِرَبِّ ٱلۡفَلَقِ﴾) بگو: پناه میبرم به پروردگاری که دانه و هسته و سپیدهدم را میشکافد.
#
{2} {من شرِّ ما خَلَقَ}: وهذا يشمل جميع ما خلق الله من إنسٍ وجنٍّ وحيوانات؛ فيستعاذ بخالقها من الشرِّ الذي فيها.
(2) (
﴿مِن شَرِّ مَا خَلَقَ﴾) این شامل همۀ انسانها و جنها و حیواناتی میگردد که خداوند آفریده است. پس باید به آفرینندۀ اینها، از شری که در اینهاست پناه برد.
#
{3} ثم خصَّ بعدما عمَّ، فقال: {ومن شرِّ غاسقٍ إذا وَقَبَ}؛ أي: من شرِّ ما يكون في الليل حين يغشى النّاسَ، وتنتشر فيه كثيرٌ من الأرواح الشرِّيرة والحيوانات المؤذية.
(3) سپس به صورت ویژه و خاص بیان کرد و فرمود: (
﴿وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ﴾) و پناه میبرم به خدا از شری که در شب هست. وقتی که خواب، مردم را فرو میپوشاند، و بسیاری از ارواح شرور و حیوانات موذی پخش و پراکنده میگردند.
#
{4} {ومن شرِّ النَّفَّاثات في العقد}؛ أي: ومن شرِّ السَّواحر اللاتي يَسْتَعِنَّ على سحرهنَّ بالنَّفْثِ في العقد التي يَعْقِدْنَها على السحر.
(4) (
﴿وَمِن شَرِّ ٱلنَّفَّٰثَٰتِ فِي ٱلۡعُقَدِ﴾) و از شر زنان جادوگری که برای جادوی خود از دمیدن در گرهها کمک میگیرند و بر آن جادو میکنند.
#
{5} {ومن شرِّ حاسدٍ إذا حَسَدَ}: والحاسدُ هو الذي يحبُّ زوال النِّعمة عن المحسود؛ فيسعى في زوالها بما يقدر عليه من الأسباب، فاحتيج إلى الاستعاذة بالله من شرِّه وإبطال كيده. ويدخل في الحاسد العاينُ؛ لأنَّه لا تصدر العين إلاَّ من حاسدٍ شرِّيرِ الطبع خبيث النفس.
فهذه السورة تضمَّنت الاستعاذة من جميع أنواع الشُّرور عموماً وخصوصاً، ودلَّت على أنَّ السِّحر له حقيقةٌ؛ يُخشى من ضرره، ويستعاذ بالله منه ومن أهله.
(5) (
﴿وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ﴾) حسود کسی است که زوال نعمت دیگران را میخواهد. و حسود برای از بین بردن نعمت از دست دیگران میکوشد. پس برای باطل کردن نیرنگ حسود، و مصون ماندن از مکر و کیدش، باید به خدا پناه برد. چشم بد نیز نوعی از حسادت است؛ چون فقط کسی چشم میزند که حسود و بد جنس و خبیثالنفس باشد. پس این سوره بیان میدارد که باید از تمام انواع شر به طور خاص و عام به خدا پناه برد. و بر این دلالت مینماید که جادو حقیقت دارد، و خطر زیان آن میرود و از آن باید ترسید، و از جادو و جادوگران باید به خدا پناه برد.
* * *