Tafsiri ya Surat Al-Balad

Ilishuka Makka

Kwa jina la Mwenyezi Mungu, Mwingi wa rehema, Mwingi wa kurehemu

1. Ninaapa kwa Mji huu! 2. Nawe unaukaa Mji huu. 3. Na ninaapa kwa mzazi na alichokizaa. 4. Hakika tumemuumba mtu katika taabu. 5. Ati anadhani hapana yeyote atayemuweza? 6. Anasema: Nimeteketeza chungu ya mali. 7. Ati anadhani ya kuwa hapana yeyote anaye mwona? 8. Kwani hatukumpa macho mawili? 9. Na ulimi, na midomo miwili? 10. Na tukambainishia zote njia mbili? 11. Lakini hakujitoma kwenye njia ya vikwazo vya milimani. 12. Na nini kitakujuvya ni nini njia ya vikwazo vya milimani? 13. Kumkomboa mtumwa. 14. Au kumlisha siku ya njaa. 15. Yatima aliye jamaa. 16. Au masikini aliye vumbini. 17. Tena awe miongoni mwa walioamini na wakausiana kusubiri na wakausiana kuhurumiana. 18. Hao ndio watu wa kheri wa kuliani. 19. Lakini waliozikataa Ishara zetu, hao ndio watu wa shari wa kushotoni. 20. Juu yao utakuwa Moto ulio fungiwa kila upande.

# {1 - 3} Mwenyezi Mungu Mtukufu anaapa "kwa Mji huu," ambayo ni Makka Tukufu, iliyo bora zaidi kuliko miji yote, hasa wakati wa kuwepo huko kwa Mtume - rehema na amani za Mwenyezi Mungu zimfikie. "Na kwa mzazi na alichokizaa." Yaani, Adam na kizazi chake.

# {4 - 7} Kinachokusudiwa na kiapo hapa ni kauli yake: "Hakika tumemuumba mtu katika taabu." Inawezekana kwamba kinachokusudiwa kwa hilo ni dhiki anazostahimili duniani, katika kaburi na Siku watakaposimama mashahidi, na kwamba ajitahidi kufanya matendo yatakayomwondolea matatizo haya na kumletea furaha na raha ya kudumu. Na kama hatafanya hivyo, basi ataendelea kupata mateso makali milele na milele. Na inawezekana kwamba maana yake ni kwamba tumemuumba mwanadamu katika umbo lililo bora kabisa na umbile lililonyooka kabisa, mwenye uwezo wa kutenda na kufanya vitendo vigumu, lakini pamoja na hayo, hakumshukuru Mwenyezi Mungu juu ya neema hizi kuu. Bali alifanyia majigambo salama aliyopewa, na kumfanyia kiburi Muumba wake, kwa hivyo akafikiri, kwa ujinga wake na udhalimu wake, kwamba ataendelea kuwa katika hali hii, na mamlaka ya vitendo vyake hayataondolewa, na ndiyo maana [Mwenyezi Mungu] akasema: "Ati anadhani hapana yeyote atakayemuweza?" Anafanya kiburi na fahari juu ya mali anazozitumia kwa ajili ya matamanio yake. Anasema: “Nimeteketeza chungu ya mali." Hapa Mwenyezi Mungu aliita kutumia mali katika matamanio na maasia kuwa ni kuteketeza. Kwa sababu mtoaji wake hanufaiki na alichotoa, na hakuna kinachomrudia katika kutoa kake isipokuwa majuto, hasara, uchovu na uhaba. Si kama mtu aliyetoa kwa ajili ya radhi za Mwenyezi Mungu katika njia za heri. Kwa maana mtu huyu amefanya biashara na Mwenyezi Mungu na amepata faida mara nyingi zaidi kuliko alivyotoa. Mwenyezi Mungu amesema akimtishia kwa adhabu mtu huyu ambaye alijivunia kile alichokitumia katika matamanio: "Ati anadhani ya kuwa hapana yeyote anayemwona?" Na kwamba Mwenyezi Mungu hamuoni na atamuuliza kuwajibika juu ya mambo madogo na makubwa? Bali Mwenyezi Mungu alimwona, akamhifadhia matendo yake, na akamuwekea hapo waandishi wa heshima kwa yote aliyoyafanya, yawe mema au maovu.

# {8 - 10} Kisha akamfanya kutambua neema zake, akasema: "Kwani hatukumpa macho mawili? Na ulimi, na midomo miwili" ili awe na mwonekano mzuri, na kwa ajili ya kuona kutamka na manufaa mengineyo anayoyahitaji? Hizi ni neema za duniani. Kisha akasema kuhusu neema za kidini: "Na tukambainishia zote njia mbili?" Yaani, njia ya heri na njia ya uovu. Na tukambainishia uwongofu na upotofu. Basi neema hizi nyingi zinamtaka mja kutimiza haki za Mwenyezi Mungu na kumshukuru kwa neema zake, na wala asizitumie kumuasi Mwenyezi Mungu.

# {11} Lakini mtu huyu hakufanya hivyo; "lakini hakujitoma kwenye njia ya vikwazo vya milimani." Kwa sababu anafuata matamanio yake tu, na vikwazo hivi ni vigumu kwake.

# {12 - 16} Kisha akaelezea vikwazo hivi kwa kauli yake: "Kumkomboa mtumwa" kutoka katika utumwa kwa kumwachilia huru au kumsaidia kulipa alichoandikiana na mmiliki wake, na tena lililo muhimu zaidi ni kumkomboa mateka Mwislamu anayeshikiliwa na makafiri. "Au kumlisha siku ya njaa" kali, kwa kuwalisha masikini wahitaji zaidi. "Yatima aliye jamaa." Naye huyu ameunganisha kati ya kuwa yatima na kuwa jamaa masikini. "Au masikini aliye vumbini" kutokana na mahataji yake mazito.

# {17} "Tena awe miongoni mwa walioamini" kwa mioyo yao yale yanayopasa kuamini, na wakatenda mema kwa viungo vyao. Basi kikaingia katika hilo kila neno na kitendo cha lazima na kisichokuwa cha lazima. "Wakausiana kusubiri" juu ya kumtii Mwenyezi Mungu, katika kujiepusha kumuasi, na juu ya mipango yake michungu; kwa kuhimizana wao kwa wao juu ya kufanya hivyo kwa ukamilifu, na kwa kifua kilichopanuka na nafsi iliyotulia "na wakausiana kuhurumiana" na kuhurumia viumbe; kwa kuwapa wahitaji wao, na kuwaelimisha wasiojua wao, na kuwafanyia wanayohitaji katika nyanja zote, na kuwasaidia katika masilahi ya kidini na ya kidunia, na kuwapendea yale anayopendea nafsi yake, na kuwachukia yale anayoichukia nafsi yake.

# {18} "Hao" waliotekeleza sifa hizi, ambao Mwenyezi Mungu aliwawezesha kuingia katika vikwazo hivi, "ndio watu wa kheri wa kuliani" kwa sababu walitimiza yale aliyoamrisha Mwenyezi Mungu miongoni mwa haki zake na haki za waja wake, na wakaacha yale waliyokatazwa, na hiki ndicho kichwa na alama ya furaha.

# {19 - 20} "Lakini waliozikataa Ishara zetu" kwa sababu waliyatupa mambo hayo nyuma ya migongo yao, na hawakumsadiki Mwenyezi Mungu, wala hawakumuamini, wala hawakutenda mema, wala hawakuwahurumia waja wa Mwenyezi Mungu. Hao "ndio watu wa shari wa kushotoni. Juu yao utakuwa Moto uliofungiwa kila upande" kwenye nguzo zilizonyooshwa; ili milango yake isifunguke, ili wawe katika dhiki, wasiwasi kubwa na ugumu.

Na sifa njema zote ni za Mwenyezi Mungu.

* * *