تفسير سوره ي قارعه

مکي و 11 آيه است.

بسم الله الرحمن الرحيم

الْقَارِعَةُ قارعه مَا الْقَارِعَةُ چيست قارعه ? وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْقَارِعَةُ و تو چه ، داني که قارعه چيست ? يَوْمَ يَكُونُ النَّاسُ كَالْفَرَاشِ الْمَبْثُوثِ روزي است که مردم چون پروانگان پراکنده باشند ، وَتَكُونُ الْجِبَالُ كَالْعِهْنِ الْمَنفُوشِ و کوهها چون پشم زده شده فَأَمَّا مَن ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ اما هر که کفه ترازويش سنگين باشد ، فَهُوَ فِي عِيشَةٍ رَّاضِيَةٍ در، يک زندگي پسنديده است وَأَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ و اما هر که کفه ترازويش سبک باشد ، فَأُمُّهُ هَاوِيَةٌ جايگاهش در هاويه است وَمَا أَدْرَاكَ مَا هِيَهْ و تو چه داني که هاويه چيست ? نَارٌ حَامِيَةٌ آتشي است در نهايت گرمي

# (1 - 3) (﴿ٱلۡقَارِعَةُ﴾) از نام‌های روز قیامت است، و به «قارعه» نامگذاری شده است؛ چون مردم را فرو می‌کوبد و وحشت‌هایش آنان را پریشان می‌گرداند. بنابراین آن را مهم و بزرگ برشمرد و فرمود: (﴿ٱلۡقَارِعَةُ مَا ٱلۡقَارِعَةُ وَمَآ أَدۡرَىٰكَ مَا ٱلۡقَارِعَةُ))

# (4) در آن روز، مردم از شدّت وحشت و هراس چون پروانه‌های پراکنده شده می‌گردند؛ پروانه‌هایی که برخی به میان برخی می‌روند و موج می‌زنند و نمی‌دانند کجا می‌روند، و هرگاه آتشی روشن شود همه به سوی آن می‌روند؛ چون درک آنها ضعیف است و مردم که دارای عقل هستند در روز قیامت چنین خواهند بود.

# (5) (﴿وَتَكُونُ ٱلۡجِبَالُ كَٱلۡعِهۡنِ ٱلۡمَنفُوشِ﴾) اما کوه‌های سخت و پرصلابت مانند پشم حلاجی شده خواهند شد، پشمی که بسیار ضعیف است و کوچک‌ترین بادی آن را به هوا می‌برد. خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَتَرَى ٱلۡجِبَالَ تَحۡسَبُهَا جَامِدَةٗ وَهِيَ تَمُرُّ مَرَّ ٱلسَّحَابِ﴾ و کوه‌ها را جامد می‌پنداری، اما آنها چون ابرها حرکت می‌کنند. سپس کوه‌ها به گرد و غباری پراکنده تبدیل می‌شوند و از بین می‌روند، و چیزی از آنها باقی نمی‌ماند. پس در این وقت ترازوها نصب می‌گردند، و مردم به دو گروه نیکبخت و بدبخت تقسیم می‌شوند.

# (6 - 7) (﴿فَأَمَّا مَن ثَقُلَتۡ مَوَٰزِينُهُۥ فَهُوَ فِي عِيشَةٖ رَّاضِيَةٖ﴾) هرکس نیکی‌هایش از بدی‌هایش بیشتر باشد در زندگی رضایت‌بخشی در بهشت پرناز و نعمت به سر خواهد برد.

# (8 - 11) (﴿وَأَمَّا مَنۡ خَفَّتۡ مَوَٰزِينُهُۥ﴾) و اما کسی که کفّه‌های ترازوی اعمالش سبک باشد، به این صورت که نیکی‌هایی نداشته باشد که در برابر بدی‌هایش بایستد. (﴿فَأُمُّهُۥ هَاوِيَةٞ﴾) جایگاه و مسکن او آتش دوزخ است. یکی از نام‌های دوزخ «هاویه» می‌باشد، و دوزخ به منزلۀ مادرش می‌باشد و همواره او را در آغوش می‌گیرد. همان‌طور که خداوند متعال می‌فرماید: ﴿إِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا﴾ بی‌گمان، عذاب آن سخت خواهد بود. و بعضی گفته‌اند که معنی آیه چنین است: او بر سر در دوزخ انداخته می‌شود. (﴿وَمَآ أَدۡرَىٰكَ مَا هِيَهۡ﴾) این تعظیم و مهم جلوه دادن جهنم است. سپس آن را تفسیر کرد که (﴿نَارٌ حَامِيَةُۢ﴾) آتشی بسیار گرم و سوزان است، و از آتش دنیا هفتاد برابر گرم‌تر و سوزنده‌تر می‌باشد. از خداوند به آن پناه می‌بریم.

* * *